Ποια επαγγέλματα «κληρονομούν» οι νέοι

Άμεση επίδραση έχει τελικά το επάγγελμα των γονέων στην απόφαση για το τι επάγγελμα θα ακολουθήσουν τα παιδιά τους. Είτε θετικά είτε αρνητικά, τα επαγγέλματα που ασκούν οι γονείς σε μεγάλο ποσοστό επηρεάζουν τις επιλογές των νέων ενώ σε αρκετές περιπτώσεις δημιουργούν στερεοτυπικές καταστάσεις ιδιαίτερα σε επαγγέλματα με εξασφαλισμένο μέλλον ή καλύτερη αποδοχή από το κοινωνικό περιβάλλον και καλύτερες οικονομικές απολαβές.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας για τη διαγενεακή επαγγελματική κινητικότητα ο επαγγελματικός προσανατολισμός των παιδιών επηρεάζεται εξίσου και από τους δύο γονείς, ενώ σημαντική είναι και η επίδραση στην εκπαιδευτική εξέλιξη των παιδιών σε σχέση με τους γονείς τους, κάτι που πολλές φορές αποτελεί εφόδιο και για την επιλογή του επαγγέλματός τους.

Στοιχεία της έρευνας European Union -Statistics on Income and Living Conditions – EU-SILC του 2023 δείχνουν ότι το επάγγελμα του πατέρα έχει συχνά διαφορετική επιρροή σε σχέση με αυτό της μητέρας στις επιλογές των παιδιών, με αρκετές κατηγορίες επαγγελμάτων να αποτελούν και «κληρονομική διαδοχή» από τον πατέρα στο παιδί.

Για παράδειγμα, σύμφωνα με τα στοιχεία οι δύο στους δέκα νέους και νέες που ο πατέρας τους απασχολείται στις Ενοπλες Δυνάμεις ακολούθησαν τον ίδιο επαγγελματικό δρόμο το 2023, όταν το αντίστοιχο ποσοστό σε σχέση με τη μητέρα που ασκούσε το ίδιο επάγγελμα ήταν μηδενικό.

Η ομάδα των λεγομένων επαγγελματιών, δηλαδή εκείνων που ασκούν επιστημονικά επαγγέλματα όπως μηχανικοί, εκπαιδευτικοί, εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας, των επιχειρήσεων και της διοίκησης, των πληροφοριών και των επικοινωνιών, του νομικού, κοινωνικού, πολιτιστικού κλάδου, κ.ά., απορροφά ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά, είτε το επάγγελμα αυτό ακολουθεί η μητέρα είτε ο πατέρας, αφού σχεδόν το 60% των παιδιών κάνουν αυτή την επιλογή ίσως θεωρώντας τη φυσική συνέχεια ή γιατί γνωρίζουν τις συνθήκες, είτε γιατί αποτελούν τη διάδοχη κατάσταση.

Επίσης και τα παιδιά όσων βρίσκονται σε υψηλόβαθμες θέσεις (διευθυντικά στελέχη) επιλέγουν κυρίως επιστημονικά επαγγέλματα τα οποία μπορεί να τα οδηγήσουν λόγω των προσόντων που αποκτούν στο μέλλον σε ανάλογες θέσεις με αυτές των γονιών τους.

Στον αντίποδα βρίσκονται κυρίως τα επαγγέλματα του πρωτογενούς τομέα (γεωργός, κτηνοτρόφος, ψαράς κ.λπ.), καθώς μόλις ο ένας στους τέσσερις νέους επιλέγει και ασκεί κάποιο από αυτά τα επαγγέλματα που μπορεί να ασκούν οι γονείς του, ανεξάρτητα από το αν είναι επικερδή ή όχι.

Μικρό είναι και το ποσοστό όσων επιλέγουν τα τεχνικά επαγγέλματα, με λιγότερους από δύο στους δέκα να τα ακολουθούν ανεξάρτητα αν ανάλογο επάγγελμα ασκεί η μητέρα ή ο πατέρας και παρά την αυξημένη ζήτηση στην αγορά εργασίας, ενώ σχεδόν το 30% των παιδιών εργαζομένων στον τομέα των πωλήσεων και της παροχής υπηρεσιών ακολουθεί τον ίδιο επαγγελματικό δρόμο με τους γονείς του.