Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος

Γενικές πληροφορίες:

Οι απόφοιτοι του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος ασχολούνται με την διαχείριση και προστασία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, μέσα από τη διοίκηση, το σχεδιασμό και τη διαχείριση προγραμμάτων, έργων και πολιτικών σε θέματα περιβάλλοντος. Μέσα από αυτά καλούνται να αναγνωρίσουν, να μελετήσουν και να επιλύσουν προβλήματα που εμπλέκουν πλήθος τεχνικών, κοινωνικών, οικολογικών και οικονομικών παραγόντων, όπου σημασία έχει ολοκληρωμένη θεώρηση και αντιμετώπιση. Ο απώτερος σκοπός της δουλειάς τους είναι να συμβάλουν ουσιαστικά στην εμπέδωση και ενεργοποίηση του αισθήματος κοινωνικής αλληλεγγύης και ευθύνης για το περιβάλλον και στην ανάπτυξη μεθόδων και τεχνικών προστασίας του περιβάλλοντος, βελτίωση της ποιότητας ζωής και προφύλαξης της δημόσιας υγείας. Ειδικότερα, ενημερώνουν και ευαισθητοποιούν τους αρμόδιους φορείς για περιβαλλοντικά θέματα, συλλέγουν στοιχεία, εκπονούν μελέτες και τις παρουσιάζουν σε εμπλεκόμενους φορείς, σχεδιάζουν, εφαρμόζουν και ελέγχουν προγράμματα για την προστασία του περιβάλλοντος. Ακόμη, διαμορφώνουν την πολιτική των εταιρειών ή υπηρεσιών σε θέματα περιβάλλοντος και τέλος, ενημερώνονται σχετικά με τη νομοθεσία που αφορά τον τομέα τους. Στην εργασία του χρησιμοποιούν χάρτες και εξειδικευμένα προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών.

Παραδείγματα πιθανών θέσεων εργασίας:

• Στο δημόσιο τομέα σε επιχειρήσεις, υπηρεσίες και οργανισμούς κοινής ωφελείας (ΔΕΚΟ), σε υπουργεία, τράπεζες και στην τοπική αυτοδιοίκηση για έργα όπως προγράμματα προστασίας περιβάλλοντος
• Ως ελεύθεροι επαγγελματίες έχοντας το δικό τους Τεχνικό Γραφείο εκπόνησης περιβαλλοντικών μελετών. Τα αντικείμενα επαγγελματικής ενασχόλησης του Μηχανικού Περιβάλλοντος μπορεί να περιλαμβάνουν και τα ακόλουθα:
• Μελέτες-έρευνες ρύπανσης που αφορούν στον αέρα, το νερό ή το έδαφος.
• Μελέτες αποκατάστασης περιοχών που έχουν ρυπανθεί ή χρειάζονται αλλαγή χρήσης (π.χ, εγκαταλειμμένα λατομεία, βιομηχανικές εγκαταστάσεις), Μελέτες Συστημάτων Αντιρρυπαντικής Τεχνολογίας.
• Εγκαταστάσεις καθαρισμού αποβλήτων (βιομηχανιών, βιοτεχνιών, κτιριακών συγκροτημάτων, πόλεων).
• Μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων έργων και δραστηριοτήτων (δημόσια έργα, απόβλητα, απορρίμματα, κτίρια, βιομηχανικές μονάδες), Σύμβουλοι Περιβαλλοντικής Πολιτικής (Τοπική και Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, Δημόσιος Τομέας, Οργανισμοί Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, Ένοπλες Δυνάμεις, Εκκλησία, κλπ).
• Εποπτεία Εφαρμογής Διατάξεων Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας και Προδιαγραφών Περιβαλλοντικής Συμβατότητας Έργων και Εγκαταστάσεων, Μελέτες-Έρευνες Διαχείρισης και Προστασίας περιβαλλοντικά ευαίσθητων ή ιδιαίτερου οικολογικού ενδιαφέροντος και αισθητικού κάλλους περιοχών. Μελέτες Διαχείρισης Στερεών Απορριμμάτων (συλλογή, ανακύκλωση, μεταφορά, υγειονομική ταφή).
• Σε ιδιωτικές εταιρείες (τεχνικές, κατασκευαστικές, μελετητικές, εμπορικές), και στη βιομηχανία για περιβαλλοντικούς ελέγχους των βιομηχανικών προϊόντων.
• Ως στελέχη εργοληπτικών εταιρειών Η' τάξεως, όπου από τη νομοθεσία υποχρεούνται να χρησιμοποιούν "Μηχανικούς εξειδικευμένους σε θέματα περιβάλλοντος" (Π.Δ, 368/2-12-1994).
• Ως στελέχη διεθνών οργανισμών που σχετίζονται με το σχεδιασμό και την εφαρμογή προγραμμάτων προστασίας, ανάπτυξης και εν γένει διαχείρισης του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και την παραγωγή δημόσιων και ιδιωτικών τεχνικών και βιομηχανικών έργων που αφορούν στο περιβάλλον.
• Ως καθηγητές στην εκπαίδευση και κατάρτιση (Περιβαλλοντολόγων ΠΕ12.13)

Προσωπικό προφίλ και δεξιότητες που χρειάζεται να διαθέτει ο απόφοιτος για τη σταδιοδρομία του:

Ο μηχανικός περιβάλλοντος πρέπει να έχει ευαισθησία και ενδιαφέρον για θέματα που σχετίζονται με το περιβάλλον και την προστασία του. Ακόμα, απαιτείται παρατηρητικότητα και οξυδέρκεια, ώστε να αντιλαμβάνεται συνθήκες ή καταστάσεις που αφορούν το περιβάλλον που ερευνά καθώς και να βρίσκει τρόπους πρόβλεψης, προστασίας ή αντιμετώπισης προβλημάτων για τη σωστή διαχείριση και αξιοποίησή του προς όφελος του ανθρώπου. Χρειάζεται, επίσης, ιδιαίτερη προσοχή και συνέπεια στην τήρηση των κανόνων ασφαλείας.

Ο απόφοιτος χρειάζεται:

• Λογικο-μαθηματική σκέψη
• Ειδικές ικανότητες (οπτικο-χωροταξική ικανότητα, ικανότητα σχεδιασμού, επίλυση προβλημάτων, μεθοδικότητα και οργανωτικότητα, προσοχή στη λεπτομέρεια κλπ)
• Κοινωνικές δεξιότητες: υπευθυνότητα, συνέπεια, ικανότητα ιεράρχησης προτεραιοτήτων, διαχείρισης και οργάνωσης χρόνου, ανάληψη πρωτοβουλιών και λήψη αποφάσεων, επικοινωνία, συνεργασία, προσαρμοστικότητα και ευελιξία
• Δεξιότητα χρήσης Η/Υ, ενεργού αναζήτησης και επεξεργασίας πληροφοριών και δεδομένων
• Διοικητικές και οικονομικές δεξιότητες
• Επιθυμία για δια βίου ενημέρωση, εκπαίδευση και κατάρτιση

Σε παρόμοιες θέσεις εργασίας μπορεί να εργάζονται και απόφοιτοι:

• των Τμημάτων Μηχανικών Περιβάλλοντος
• του Τμήματος Περιβάλλοντος
• του Τμήματος Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων
• του Τμήματος Δασολογίας, Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων
• των Τμημάτων Πολιτικών Μηχανικών
• των Τμημάτων Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας & (Περιφερειακής) Ανάπτυξης
• των Τμημάτων Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών
• των Τμημάτων Αρχιτεκτόνων Μηχανικών

Συνάφεια σε βασικές γνώσεις υπάρχει και με Τμήματα των ΤΕΙ (π.χ. Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Τεχνολογίας Περιβάλλοντος και Οικολογίας).

Ενδεικτικές μεταπτυχιακές σπουδές:

Μεταπτυχιακές ειδικεύσεις προσφέρονται σε επιμέρους θέματα όπως: Τεχνολογίες Περιβάλλοντος στην Περιβαλλοντική Νομοθεσία, Περιβαλλοντική Μηχανική και Επιστήμη, Αειφορική Διαχείριση Προστατευομένων Περιοχών, Περιβαλλοντική και Υγειονομική Μηχανική κ.α. Σημείωση: Οι Πολυτεχνικές σχολές της Ελλάδας, θεωρούν ότι το πτυχίο που χορηγούν κατά τον κανονικό κύκλο σπουδών, πενταετούς φοίτησης συμπεριλαμβανομένης και διπλωματικής εργασίας, ισοδυναμεί µε M.Sc. (Master). Γι αυτό το λόγο, τα περισσότερα Πολυτεχνικά Τμήματα έχουν οργανώσει μεταπτυχιακές σπουδές, οι οποίες οδηγούν απευθείας στην απόκτηση διδακτορικού διπλώματος.

Πορεία σταδιοδρομίας:

Οι μηχανικοί περιβάλλοντος αποκτούν τη σχετική άδεια άσκησης επαγγέλματος από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, μετά από εξετάσεις, και τα σχετικά επαγγελματικά δικαιώματα σύμφωνα με το Π.Δ. 365/1993, και εάν το επιθυμούν γράφονται στο Ταμείο των Μηχανικών (ΤΣΜΕΔΕ). Μπορούν να εργαστούν ως ελεύθεροι επαγγελματίες μελετητές. Για να γίνουν μελετητές, πρέπει να περάσουν 4 χρόνια από την εγγραφή στο ΤΕΕ και να εγγραφούν στο Μητρώο Μελετητών του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων λαμβάνοντας μελετητική άδεια Α’ τάξης. Ως μελετητές μπορούν να εγγραφούν μόνο στην κατηγορία 27-Περιβαλλοντικές Μελέτες. Το Δ.Σ. του Πανελληνίου Συλλόγου Διπλωματούχων Μηχανικών Περιβάλλοντος βρίσκεται σε έντονες συζητήσεις με τους αρμόδιους Υπηρεσιακούς Παράγοντες της Δ15 και του Υπουργείου Υποδομών, για την άμεση διόρθωση της στρέβλωσης που έχει επικρατήσει τα τελευταία έτη στην Γνωμοδοτική Επιτροπή Μελετών (ΓΕΜ), με αποτέλεσμα να απορρίπτεται αναίτια η εγγραφή των Διπλωματούχων Μηχανικών Περιβάλλοντος από τις κατηγορίες που άπτονται του γνωστικού Αντικειμένου του. Οι εν λόγω κατηγορίες είναι : 18- Χημικοτεχνικές Μελέτες, 13- Μελέτες Υδραυλικών Έργων και 25-Μελέτες Φυτοτεχνικής Διαμόρφωσης Περιβάλλοντος Χώρου & Έργα Πρασίνου. Το ζήτημα της διεκδίκησης των επαγγελματικών δικαιωμάτων των Μηχανικών Περιβάλλοντος δεν έγκειται μόνο στην λήψη μελετητικού πτυχίου, αλλά και στην απόκτηση Εργοληπτικού Πτυχίου, καθώς το προεδρικό διάταγμα 472/85 το οποίο ορίζει όλα τα σχετικά για την εγγραφή στο Μητρώο Κατασκευαστών (Μ.Ε.Κ) δεν συμπεριλαμβάνει την ειδικότητα του Μηχανικού Περιβάλλοντος. Σύμφωνα με το ανωτέρω Π.Δ., στο Μ.Ε.Κ. μπορούν να εγγραφούν μηχανικοί ΑΕΙ και ΤΕΙ όλων των γνωστών ειδικοτήτων. Είναι σαφές ότι οι Μηχανικοί Περιβάλλοντος πληρούν τις προϋποθέσεις για την εγγραφή τους στο Μ.Ε.Κ. σε κατηγορίες σχετικές με το γνωστικό τους αντικείμενο, επισημαίνοντας ότι έχει ήδη παρέλθει δεκαετία από την ίδρυση των τμημάτων στο Πολυτεχνείο Κρήτης και στο Δ.Π.Θ. Οι μηχανικοί περιβάλλοντος, μπορούν να εργαστούν ως στελέχη εργοληπτικών εταιρειών Η' τάξεως, όπου από τη νομοθεσία υποχρεούνται να χρησιμοποιούν "Μηχανικούς εξειδικευμένους σε θέματα περιβάλλοντος" (Π.Δ, 368/2-12-1994). Πέρα από τη δραστηριοποίηση στο ελεύθερο επάγγελμα, οι μηχανικοί περιβάλλοντος μπορούν να εργαστούν ως δημόσιοι υπάλληλοι σε υπουργεία, οργανισμούς, τράπεζες, νομαρχίες, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση κλπ, ή ως ιδιωτικοί υπάλληλοι σε τεχνικές εταιρείες και βιομηχανίες. Σε περίπτωση που επιθυμούν να εργαστούν ως καθηγητές στην εκπαίδευση, διορίζονται σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία σχετικά με το διορισμό προσωπικού και χρειάζεται να διαθέτουν, εκτός από το βασικό τους πτυχίο, Πιστοποιητικό Διδακτικής και Παιδαγωγικής Επάρκειας (βάσει του Ν. 3848/2010).