Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης

Γενικές πληροφορίες:

Έχει ως κύρια δραστηριότητα του την ενασχόληση με την τεχνολογία της παραγωγής και τη διοίκηση - διαχείριση των μονάδων παραγωγής (07-03-1995 Προεδρικό Διατ. 71) Οι απόφοιτοι του Τμήματος Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης εργάζονται στη διοίκηση επιχειρήσεων (π.χ. στη βιομηχανία ή στον τομέα παροχής υπηρεσιών, στο δημόσιο τομέα κλπ). Ο ρόλος τους είναι ο προγραμματισμός και ο έλεγχος της παραγωγικής διαδικασίας ώστε να ελαχιστοποιούνται τα πιθανά προβλήματα, να βελτιώνεται η ποιότητα και η ποσότητα της παραγωγής και ταυτόχρονα να μειώνονται οι διατιθέμενοι πόροι και το κόστος της. Οι Μηχανικοί Παραγωγής και Διοίκησης είναι υπεύθυνοι για να συντονίζουν την όλη παραγωγική διαδικασία, να σχεδιάζουν το όλο σύστημα, να διοικούν και να λαμβάνουν αποφάσεις. Μπορούν να στελεχώσουν τμήματα οργάνωσης, διοίκησης, μεθόδων προγραμματισμού και σχεδιασμού επιχειρήσεων. Στα αντικείμενα της εργασίας τους περιλαμβάνονται η καλυτέρευση των ρυθμών παραγωγής, η κατανομή των εργασιών και η παρακολούθηση των αποθεμάτων πρώτων υλών. Κατά την υλοποίηση κάθε έργου στην επιχείρηση λαμβάνουν υπόψη τις τεχνοοικονομικές προδιαγραφές και παρακολουθούν την πρόοδο που σημειώνεται. Ακόμη, οργανώνουν τις διαδικασίες συντήρησης και αντικατάστασης του εξοπλισμού της επιχείρησης. Επιπλέον, απασχολούνται ως σύμβουλοι επιχειρήσεων για θέματα επενδύσεων εισαγωγής νέων τεχνολογιών και αυτοματοποιήσεων με τη βοήθεια της πληροφορικής και διασφάλισης ποιότητας (ISO) στην παραγωγή των προϊόντων και την παροχή υπηρεσιών με βάση τις αρχές Διαχείρισης Ολικής Ποιότητας. Ακόμη, μπορούν να εκπονούν μελέτες για την οργάνωση εργοστασίων, μεταλλείων, ιχθυοτροφείων και άλλων παραγωγικών μονάδων, καθώς και τη χωροθέτησή τους. Γενικά, τους απασχολούν η ενδοεπιχειρησιακή χωροταξία, ο εργονομικός σχεδιασμός και η ασφάλεια της εργασίας και ζητήματα προστασίας του περιβάλλοντος από τις επιπτώσεις της παραγωγής.

Παραδείγματα πιθανών θέσεων εργασίας:

• Ως διοικητικά στελέχη και σύμβουλοι σε δημόσιους οργανισμούς, στην τοπική αυτοδιοίκηση, σε τράπεζες κλπ
• Σε βιομηχανικές μονάδες και σε εταιρείες παροχής υπηρεσιών στους τομείς του προγραμματισμού και ελέγχου της παραγωγικής διαδικασίας με αντικείμενα εργασίας όπως:
• βελτιστοποίηση ρυθμών παραγωγής, κατανομή εργασιών, έλεγχος αποθεμάτων (logistics), κατανομή επισκευαστικών πόρων, προγραμματισμός συντήρησης και αντικατάστασης εξοπλισμού, κατανομή πρώτων υλών κλπ.
• αυτοματοποίηση της κατασκευής πάσης φύσης προϊόντων με τη βοήθεια υπολογιστών.
• χωροθέτηση της μονάδας παραγωγής (τεχνικοί, οικονομικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες) και ενδοεπιχειρησιακή χωροταξία και σχεδίαση των επιμέρους συστημάτων παραγωγής (βελτιστοποίηση της θέσης των μηχανημάτων και εν γένει των σταθμών παραγωγής, χωρίς να αγνοείται και η παράμετρος «ανθρώπινο δυναμικό»).
• επιστημονική προετοιμασία λήψης αποφάσεων ή/και άσκηση επιστημονικής διοίκησης.
• χρονικός και τεχνικός
• οικονομικός προγραμματισμός έργων.
• μελέτες πάσης φύσεως που αφορούν στην οργάνωση επιχειρήσεων, στην ανάλυση αγοράς και την προώθηση προϊόντων, στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της παραγωγής, στην ασφάλεια και υγιεινή στους χώρους εργασίας κλπ
• ανάπτυξη και εφαρμογή συστημάτων διασφάλισης ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων και την παροχή υπηρεσιών (βλ. 07-03-1995 Προεδρικό Διατ. 71, 03-12-1997 Προεδρικό Διατ. 372, 10-03-2000 Προεδρικό Διατ. 90).

• Ως καθηγητές στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση (ΠΕ 12.11)
• Ως ελεύθεροι επαγγελματίες με δημιουργία της δικής τους επιχείρησης.

Προσωπικό προφίλ και δεξιότητες που χρειάζεται να διαθέτει ο απόφοιτος για τη σταδιοδρομία του:

Ο Μηχανικός Παραγωγής & Διοίκησης πρέπει να είναι δραστήριος, μεθοδικός, οργανωτικός, υπεύθυνος και να διαθέτει διοικητικές ικανότητες. Ακόμη απαραίτητο είναι να είναι συνεργάσιμος, να μπορεί να συντονίζει ομάδες και να επιλύει συγκρούσεις και προβλήματα που παρουσιάζονται. Τέλος, χρειάζεται να αναπτύξει αντοχή στο άγχος και την πίεση της δουλειάς.

Ο απόφοιτος χρειάζεται:

• Λογικο-μαθηματική σκέψη
• Ειδικές ικανότητες (μεθοδικότητα και οργανωτικότητα, επίλυση προβλημάτων, κριτική και αναλυτικο-συνθετική σκέψη, ικανότητα σχεδιασμού, οπτικο-χωροταξική ικανότητα κλπ)
• Κοινωνικές δεξιότητες: υπευθυνότητα, συνέπεια, ικανότητα ιεράρχησης προτεραιοτήτων, διαχείρισης και οργάνωσης χρόνου, ανάληψη πρωτοβουλιών και λήψη αποφάσεων, επικοινωνία, συνεργασία, προσαρμοστικότητα και ευελιξία
• Δεξιότητα χρήσης Η/Υ, ενεργού αναζήτησης και επεξεργασίας πληροφοριών και δεδομένων
• Διοικητικές και οικονομικές δεξιότητες
• Ηγετικά προσόντα
• Επιθυμία για δια βίου ενημέρωση, εκπαίδευση και κατάρτιση

Σε παρόμοιες θέσεις εργασίας μπορεί να εργάζονται και απόφοιτοι:

• των Τμημάτων Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης
• του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών Βιομηχανίας
• του Τμήματος Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης
• των Τμημάτων Διοίκησης Επιχειρήσεων
• του Τμήματος Διοικητικής Επιστήμης & Τεχνολογίας
• του Τμήματος Διοίκησης Τεχνολογίας
• του Τμήματος Μάρκετινγκ & Διοίκησης Λειτουργιών
• των Τμημάτων Οικονομικών Επιστημών / Οικονομικής Επιστήμης
• των Τμημάτων Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων

Συνάφεια σε βασικές γνώσεις υπάρχει και με Τμήματα των ΤΕΙ (π.χ. Διοίκησης & Διαχείρισης Έργων, Τεχνολογίας Περιβάλλοντος και Οικολογίας, Διοίκησης Επιχειρήσεων, Διοίκησης Συστημάτων Εφοδιασμού).

Ενδεικτικές μεταπτυχιακές σπουδές:

Μεταπτυχιακές ειδικεύσεις προσφέρονται σε επιμέρους θέματα όπως: Οργάνωση και Διοίκηση, Επιχειρησιακή Έρευνα, Συστήματα Παραγωγής, Έλεγχος Ποιότητας και Διαχείριση Περιβάλλοντος, Ρομποτική. Σημείωση: Οι Πολυτεχνικές σχολές της Ελλάδας, θεωρούν ότι το πτυχίο που χορηγούν κατά τον κανονικό κύκλο σπουδών, πενταετούς φοίτησης συμπεριλαμβανομένης και διπλωματικής εργασίας, ισοδυναμεί µε M.Sc. (Master). Γι’ αυτό το λόγο, τα περισσότερα Πολυτεχνικά Τμήματα έχουν οργανώσει μεταπτυχιακές σπουδές, οι οποίες οδηγούν απευθείας στην απόκτηση διδακτορικού διπλώματος.

Πορεία σταδιοδρομίας:

Οι Μηχανικοί Παραγωγής και Διοίκησης αποκτούν τη σχετική άδεια άσκησης επαγγέλματος από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, μετά από εξετάσεις, και τα σχετικά επαγγελματικά δικαιώματα σύμφωνα με το Π.Δ. 90/2000 (ΦΕΚ 74 Α), και εάν το επιθυμούν γράφονται στο Ταμείο των Μηχανικών (ΤΣΜΕΔΕ). Οι διπλωματούχοι Μηχανικοί Παραγωγής και Διοίκησης μπορούν να εγγράφονται στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων, στο Μητρώο Εμπειρίας Κατασκευαστών και στη Γνωμοδοτική Επιτροπή Μελετών, για τα αντίστοιχα έργα. Από το 2008 στους διπλωματούχους Μηχανικούς Παραγωγής και Διοίκησης έχουν χορηγηθεί και τα αντίστοιχα επαγγελματικά δικαιώματα των διπλωματούχων Μηχανολόγων Μηχανικών σύμφωνα µε τις αποφάσεις όλων των εμπλεκομένων φορέων (α. Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (Τ.Ε.Ε.), µε την αριθ. Γ/2/35/2003 απόφαση της Διοικούσας Επιτροπής του, β. Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών, µε το αριθ. πρωτ. 40121/2592/17 -7 -2006 έγγραφό του προς όλες τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, γ. Το Γ' Τμήμα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους µε την αριθ. 374/2008 γνωμοδότησή του, δ. Υπουργείο Ανάπτυξης-Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας, µε την αριθ. πρωτ. Φ/6.6/0IK.23468/1018/22-10-2008 εγκύκλιό του, καθώς και την διευκρινιστική αυτής µε αριθ. πρωτ. ΦΓ'/6.6/οικ.26849/1189/3-12-2008, ε. Το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών, µε την αριθ. 2402/2007 απόφασή του). Σε περίπτωση που επιθυμούν να εργαστούν ως καθηγητές στην εκπαίδευση, διορίζονται σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία σχετικά με το διορισμό προσωπικού και χρειάζεται να διαθέτουν, εκτός από το βασικό τους πτυχίο, Πιστοποιητικό Διδακτικής και Παιδαγωγικής Επάρκειας (βάσει του Ν. 3848/2010).